Ev tozu akarları (mite’lar) çok sayıda kişide alerjik reaksiyona neden olan alerjen maddelerdir. Yetişkinlerde yaygın bir alerji türü olan ev tozu akarları alerjisi, çocuklarda da yaygınlık göstermektedir. Bu yazımızda ev tozu akarları alerjisinin detaylarını sizler için yazdık.
Toz akarları nelerdir?
Toz akarları; yarım milimetreden daha kısa, kanatsız, oval şekilli ve soluk çizgili açık renkli mikroskobik küçük böceklerdir. Bu böcekler çok küçük oldukları için çıplak gözle görünmezler. Pireler gibi diğer haşerelerin aksine, ısırmazlar, ancak ölü derinizden beslenirler. Özellikle sıcak, karanlık ve nemli ortamları severler ve en sevdikleri saklanma noktaları şilteler, çarşaflar, yastıklar, mobilyalar, halılar ve yumuşak, peluş oyuncaklardır. Evdeki en yüksek toz akarı konsantrasyonu genellikle yatak odalarında görülür.
Toz akarları alerjisinin belirtileri nelerdir?
Toz akarı alerjisinin tipik belirtileri şunları içerir:
- Hapşırma,
- Burun akıntısı,
- Kaşıntılı, kırmızı veya sulu gözler,
- Burun tıkanıklığı,
- Kaşıntılı burun, ağız çatısı veya boğaz,
- Geniz akıntısı,
- Öksürük,
- Yüzde baskı ve ağrı,
- Gözlerinin altında şişlik ve mavi cilt rengi,
- Toz akarı alerjisi astıma neden oluyorsa aşağıdaki belirtiler de yaşanabilir:
- Nefes almada güçlük,
- Göğüste sıkışma veya ağrı,
- Hırıltılı solunum,
- Belirtilerden kaynaklanan uyku sorunları,
- Soğuk algınlığı veya grip gibi bir solunum virüsü tarafından kötüleşen öksürük veya hırıltı nöbetleri.
Toz akarı alerjisi hafiften şiddetliye kadar değişebilir. Hafif belirtiler olabilirken şiddetli belirtiler de olabilir. Şiddetli vakalarda, belirtiler kronik hale gelebilir ve bu durum astım ile sonuçlanabilir.
Toz akarı alerjisi neden olur?
Bağışıklık sisteminin genel olarak zararsız bir maddeye zararlıymış gibi bir tepki vermesi sonucu alerjik reaksiyon meydana gelir. Bağışıklık sisteminin tepki verdiği madde, polenler, bazı besinler, evcil hayvan tüyleri gibi çeşitli maddeler olabilir. Toz akarları da bağışıklık sisteminin zararlı olarak algılayıp tepki verdiği alerjen maddelerden biridir. Bağışıklık sistemi vücudu korumak için alerjen madde ile karşılaştığında aşırı bir tepki verir ve histamin gibi kimyasalların salınmasına neden olur. Histamin, alerjik reaksiyon belirtilerinin büyük bir kısmından sorumlu olan bir kimyasaldır.
Toz akarı alerjisi nasıl teşhis edilir?
Bir toz akarı alerjisini teşhis etmek için çocuk alerji uzmanınız, fizik muayene yapabilir ve belirtileri detaylı bir şekilde sorgulayabilir. Uzmanınız daha sonra çocuğunuzun mevcut durumunu da göz önüne alarak bazı alerji testleri yapabilir.
Deri Prick Testi
Diken / çizilme testinde, çocuğunuzun cildine şüpheli alerjenden küçük bir damla damlatılır. Daha sonra alerjen maddenin cilde nüfus etmesi için çocuğunuzun cildinde küçük bir delik açılır. Uygulama bölgesi 20 dakika gözlemlenir ve kabarıklık ya da kızarıklık olması alerji olduğu anlamına gelebilir.
Spesifik IgE Kan Testi
Cilt testlerinin yapılmasının uygun olmadığı durumlarda genellikle kan testi yapılır. Örneğin deri testine tolerans göstermeyen çocuklarda kan testi yöntemi kullanılabilir. Kan testinde, alerjenlere saldırmak için kanınızın ürettiği antikor miktarını ölçülür.
Çocuğumun toz akarlarına ve atıklarına maruz kalmasını nasıl sınırlayabilirim?
Evinizde, çocuğunuzun maruz kalmasını en aza indirmek için değiştirebileceğiniz bazı durumlar vardır:
Yataklar/Yatak Takımları
Evinizdeki her yatak ahşap veya metal çerçevelere sahip olmalıdır. Çocuğunuzun kanepede veya başka bir kumaş yüzeyde uyumasına izin vermeyin.
Çocuğunuzun yatağını, toz geçirmez ve antialerjik bir yatak kılıfı ile kaplayın.
Yastıkları fermuarlı, toz geçirmez kılıflara koyun.
Yün veya kuş tüyü battaniyelerden kaçının. Tüm yatak takımlarını (çarşaflar, yastık kılıfları, battaniyeler dahil) sıcak suda, hafta en az bir kez yıkayın.
Zeminler
Özellikle duvardan duvara halı kullanıyorsanız halıları kaldırmakla başlayın. Ahşap, fayans veya vinil yer döşemeleri halı olmadan kullanmak en etkili yoldur ve bu yüzeylerin düzenli aralıklarla silinmesi faydalı olacaktır.
Kilim veya halı bulundurmanız gerekiyorsa, sık sık elektrikli süpürge ile temizlik yapın. Çocuğunuzun astımı varsa, yalnızca çocuğunuz yokken vakumlayın ve işiniz bittikten birkaç saat sonrasına kadar çocuğunuzun odaya girmemesini sağlayın. Kullandığınız süpürgenin HEPA filtreli olmasına özen gösterin.
Peluş Oyuncaklar
Çocuğunuzun peluş oyuncaklara olan maruziyetini mümkün olduğunca sınırlandırın ve bu oyuncakları çocuğunuzun yatağından uzak tutun. Toz akarı alerjenlerini gidermek için yaklaşık ayda bir yıkayın.